Incarnatie en verlichting.

[Hein]

'Wanneer de verlichte spreekt, spreekt hij niet; wanneer hij denkt, denkt hij niet; wanneer hij handelt, handelt hij niet.'

Wat betekent deze tekst uit de shastras (de Indische heilige geschriften)?
Wanneer de verlichte spreekt, spreekt hij niet.

Er is niet een 'iemand' die spreekt, er zijn alleen woorden die zich manifesteren in het Bewuste. Zij komen als de wolken die voorbijdrijven aan de hemel. Wanneer hij handelt, wanneer hij een wandeling maakt, dan is daar geen 'hij' die over de straat wandelt, maar dan manifesteert zich een 'wandelend lichaam', een wandelaar. Daar is geen gevoel van 'hier is iemand aan wie dit toebehoort' of 'hier is iemand die hierdoor beperkt wordt'. Wanneer hij denkt, denkt 'hij' niet. Er zijn gedachten, maar er is geen 'hij' die de eigenaar van deze gedachten is, die zich identificeert met het plaatje van een denker. Er zijn gedachten, er zijn bewegingen, er zijn geluiden... en daarmee uit.

De enige manier om te begrijpen wat dit betekent, is in jezelf af te dalen, naar de verlichte in jezelf, en te zien wanneer je dit zo kunt zien in dit perspectief.

Wel, laat ons aannemen dat ik in een bepaalde stemming ben of dat er een bepaald gevoel is, woede bijvoorbeeld. Als ik echt woedend ben, dan zit ik een uur later nog te trillen, want ze hebben me te grazen genomen of ze hebben me over het hoofd gezien, of wat dan ook. Welke reden we ook hebben om woedend te zijn, het blijft nazinderen. En als ik lijd en het is voldoende ernstig, dan lijd ik een jaar later nog, want ik ben aangetast!

Maar neem nu, in het andere geval, dat ik die woede kan zien als een plaatje, als een storm die voorbij drijft. Stel dat ik de onplezierige dingen én de plezierige dingen zie als mooie wolken en als minder mooie wolken die aan de hemel voorbijdrijven, dan ontstaat een heel ander perspectief. Dan is het even dwaas te zeggen: 'ik lijd' of 'ik heb plezier' als om door het raam te kijken en te zeggen 'ik wolk'! Dan laten deze dingen geen sporen meer achter.

Van Ramana Maharshi zijn inderdaad ogenblikken bekend, dat hij 'woedend' was. Maar zo'n woede duurde dan één minuut en onmiddellijk daarna was hij stralend met een kind aan het spelen en was er de Maharishi die nooit in der eeuwigheid woedend zou kunnen zijn. Er was geen spoor van woede over.

Vandaar dat men ook zegt dat, van het ogenblik af dat men deze dingen ziet in het juiste perspectief, men geen nieuw karma meer vormt.

Er blijft nog, zeggen de shastras - en het is een lolly die men je geeft hoor, het is niet de uiteindelijke waarheid - er blijft alleen nog sanjitha-karma, dat is het karma welke is overgebleven uit vorige levens en zich nog moet afrollen. Men gebuikt hiervoor het beeld van een locomotief of een auto die op gang is gezet; nu zet je de motor af en het tuig loopt nog een eind door tot het op een gegeven ogenblik tot stilstand komt en dan is het afgelopen. Dan moet je dus nog 60 of 80 jaar oud worden, dat hangt ervan af hoe erg dat sanjitha-karma is, maar dan houdt het op.

Als ik mezelf zie als persoonlijkheid (als een 'iemand') en het gevoel heb dat ik lijd, dan geef ik voedsel aan dit lijden. Ik identificeer er mij mee, en het lijden gaat door. Ik blijf het lijden ontwijken of, als ik een masochist ben, het lijden zoeken; ik blijf in een duidelijke relatie tot het lijden staan en giet hierdoor olie op het vuur. Daardoor blijf ik dus werkelijkheid geven aan de gevoelens en daarmee aan de wereld die deze gevoelens in mij ogenschijnlijk oproept.

Het onderwerp reïncarnatie sluit hierbij aan. Ik heb al wel vaker gezegd dat de Advait Vedanta, het komen tot Begrijpen, tot Zijn wat men is, en de leer van de reïncarnatie twee totaal verschillende dingen zijn. Men kan zeer goed het Zelf realiseren zonder in reïncarnatie te geloven en men kan het evengoed terwijl men wel in reïncarnatie gelooft.

Wanneer wij duidelijk begrijpen dat de wereld als zodanig op dit ogenblik geen werkelijkheid heeft, dan ligt de werkelijkheid van vorige levens nog veel verder. Maar men vraagt dan dikwijls: wat reïncarneert er dan? Het antwoord is: degene die vanochtend wakker werd en dacht dat hij of zij dezelfde was als degene die gisteravond naar bed ging, dié reïncarneert.

Reïncarneren is zich opnieuw identificeren met een plaatje. Als je in reïncarnatie gelooft zoals de hindoe - en op dat niveau wil ik dat best verdedigen - heeft dit misschien het voordeel dat je je wat gemakkelijker losmaakt van dit lichaam en van deze persoonlijkheid. Ik heb al tienduizend persoonlijkheden gehad, waarom zou deze nu zo belangrijk zijn? Maar als we dezelfde gedachte op een wat hoger niveau zien, dan kunnen we zien dat, zolang ik in onwetendheid verkeer, ik steeds doorga met zo een persoonlijkheid te scheppen. Dat ik mij dus iedere dag honderden keren incarneer.

Want, terwijl ik naar pianomuziek luister, is die persoonlijkheid er niet; maar dan kom ik terug en zeg: 'ik heb naar muziek geluisterd'. Daar komt het grijpertje weer die zegt 'ik heb...'. En daar reïncarneer ik mij weer.