Het technische verhaal

[Renoir]

Wat ben ik?

Advaita Vedanta geeft antwoord op de aloude filosofische vraag: Wat ben ik?

Ben ik mijn fysieke lichaam?
Nee, dat in ieder geval niet. Dat is niet zo moeilijk in te zien. Ik en mijn lichaam zijn twee dingen.'Ik' noemen we het subject - dat wat voelt, ziet, begrijpt enz. Dat wat 'ik', het subject, kan voelen, zien, begrijpen, enz. is allemaal object. Ik kan het lichaam zien. 'Ik', het subject, kan nooit een object worden, want zonder subject geen object. Dus één ding staat vast: ik ben NIET het lichaam.

Ben ik dan de prāna?

De prāna is de levenskracht die verantwoordelijk is voor de ademhaling, de bloedsomloop, de spijsvertering, enz. 'Ik' ben me gewaar van dat ik adem, dat ik honger heb, enz. Dus ben ik NIET de prāna (De prāna wordt onderverdeeld in prāna, apan a, vyana, udana en samana).

Ben ik dan de j?anendryas?

De j?anendryas zijn de zintuigen voor waarneming, de organen die zien, horen, ruiken, proeven en tasten. Ik ben me gewaar van die zintuigen, ik ben me gewaar dat ik zie, hoor, enz. Dus ben ik NIET de zintuigen, de j?anendryas.

Ben ik dan de karmendriyas?

De karmendriyas zijn de organen van handeling, die verantwoordelijk zijn voor spreken, lopen, enz. Ik ben me gewaar dat ik spreek, loop, enz. Dus ben ik NIET de karmendriyas.
De gemeenschappelijke naam voor de j?anendriyas en de karmendriyas is de indriyas, oftewel de zintuigen. Zo komen we nu bij de geest uit. In het Sanskriet wordt de geest antahkārana genoemd, samengesteld uit:

1. manas, het vermogen om prikkels van buiten te ontva
ngen en de zetel van emoties;
2. buddhi, het vermogen om te redeneren, te beslissen,
te speculeren en voor te stellen;
3. citta, het geheugen;
4. ahamkāra of ahampratyaya, het ego, het 'ik'-idee, het idee van 'ik ben de kenner, ik ben de doener, enz.

Het fysieke lichaam wordt sthula sharira genoemd. De prana, de indriya's en de antahkārana tezamen wordt suksma sharira, het subtiele lichaam, genoemd. De prana, die gedurende diepe slaap gewoon functioneert en de indriya's en de antahkāra na die inactief zijn tijdens de diepe slaapfase worden tezamen kārana sharira, het causale lichaam, genoemd.

Ben ik dan de geest?

De geest is een ding dat zich uitdrukt door middel van gedachten in de vorm van kennis van externe objecten, emotie, redenatie, besluiten, speculatie, verbeelding, herinnering en ideeën- of beeldvorming. 'Ik ken die boom' is een gedachte. 'Ik ben boos op mijn zoon' is een gedachte. 'Gisteren at ik een ijsje' is een gedachte. 'Een zwart gat is een mysterie' is een gedachte.

Gedachten zijn voorbijgaand; een gedachte komt op, blijft enige tijd en verdwijnt. Vervolgens komt er een andere gedachte op, die ook weer enige tijd blijft en weer verdwijnt, enz. Is er een gewaarzijn van deze veranderingen? Het antwoord is ja. Maar dat wat verandert kan zelf niet gewaar zijn van de veranderingen. Hieruit volgt dat er behalve de veranderende geest, een onveranderlijk bewust principe bestaat. In het individu wordt dit opgeroepen in de vorm van een constant 'ik'.

Als ik bijvoorbeeld denk dat ik, die gisteren boos was, vandaag kalm ben, dan rijst deze gedachte weliswaar in de geest op, maar de 'ik' die opgeroepen wordt als degene die gisteren bestond en dezelfde 'ik' die vandaag bestaat, kan niet de veranderende geest zijn. Want de boze 'ik' verdween gisteren en de kalme 'ik' is pas vandaag verschenen. De constante 'ik' die door de gedachte in kwestie wordt opgeroepen is een onveranderlijk bewustzijn, dat het oorspronkelijke bewustzijn is. Door zijn reflectie van dit onveranderlijke bewustzijn in de geest, wordt de geest zelf bewust en verkrijgt de geest de mogelijkheid tot kennis et cetera.

Wat ben ik?

Het antwoord op de vraag 'wat ben ik' is dan ook: ik ben dit onveranderlijke oorspronkelijke bewustzijn. Dit wordt ātman genoemd. Andere uitdrukkingen voor ātman zijn pratyagātman en sākshi caitanyam of sākshi.

Pratyabhinja Het proces van het verbinden van een voorbije conditie van de geest (de boze ik in het voorbeeld) met de huidige conditie (de kalme ik) wordt pratyab hinja genoemd. We kunnen pratyabhinja observeren in situaties die de droomstaat en de staat van diepe slaap, sushupti avastha, aan de ene kant, verbindt met de wakende staat, jagrat avastha, aan de andere kant. In de droomstaat projecteert je geest een droomwereld die hij als objecten buiten zichzelf herkent. Zodra je wakker wordt, realiseer je je dat wat gezien werd als een wereld buiten de geest, slechts gedachten binnenin je geest waren. Zo zeg je bijvoorbeeld 'vannacht droomde ik dat ik de loterij won, maar nu weet ik dat ik geen rooie cent heb'.

Wederom is het het onveranderlijke bewustzijn, de ātman, dat als het constante ik opgeroepen wordt, dat gedurende de droom bestond en dat ook nu bestaat. Op dezelfde manier ben je verstoken van elke kennis, emotie of gedachte als je in droomloze diepe slaap verkeert. Als je daaruit wakker wordt, zeg je: 'Ik wist van niets.' Het ik dat door deze gedachte opgeroepen wordt, is ook hier het onveranderlijke bewustzijn, de ātman, dat de ik die tijdens de blanco geest bestond verbindt met de ik die nu bestaat en die zich de blanco staat herinnert. Om dit duidelijker te maken: stel dat je iemand die net wakker wordt uit een diepe slaaptoestand, vraagt 'toen je sliep, was je je toen bewust van jezelf?'

Hij zal antwoorden: 'Ik wist niet dat ik er was.' De 'ik' die afwezig was gedurende sushupti is niet de onveranderlijke 'ik', de sākshi, die nooit afwezig is, maar de veranderende 'ik', die, als onderdeel van de sūksma sharira, sluimerend aanwezig is gedurende sushupti en niet 'zichtbaar' is. Aldus, als we de sushupti ervaring analyseren, kunnen we het bestaan van de onveranderlijke 'ik', de ātman caitanyam, genaamd sākshi, duidelijk herkennen en het, intellectueel, onderscheiden van het veranderlijke 'ik'.

Pratyabhinja, die een constant ik oproept, wordt ook gezien als we verschillende fases in ons leven verbinden. Ons lichaam en onze geest zijn veranderlijke entiteiten. Als je jong bent, ben je sterk en gezond en kun je een hardloopwedstrijd winnen. Als je oud bent, kun je misschien niet eens gewoon lopen zonder stok. Op jonge leeftijd kun je de Bhagavad Gita en de Upanishads helemaal uit je hoofd reciteren. Als je oud bent, kun je je niet eens meer de naam van je beste vriend herinneren. Tijdens je jeugd ben je arrogant. Naarmate je ouder wordt, word je nederig. Als je bijvoorbeeld zegt: 'Ik, die eens de hele Bhagavad Gita uit m'n hoofd kon reciteren, kan nu nog niet eens een enkele regel onthouden', dan wordt het constante ik, het onveranderlijke bewustzijn, de ātman, opgeroepen.

Het bewustzijn dat in de geest wordt gereflecteerd, wordt cidabhasa genoemd. De geest en de cidabhasa tezamen wordt ahamkāra genoemd. Het lichaam, de ahamkāra en de ātman tezamen wordt jivātman genoemd.

Bron

[Renoir]

De praktijk.

Van onderricht geven door Ramana door James Swartz.

James Swartz is een Amerikaanse Vedanta-leraar en schrijver, die onderwezen is door Swami Chinmayananda, Swami Abhedananda en Swami Dayananda. Hij reist nu de wereld over om lezingen te geven over Vedanta.
Hij schreef o.a. het boek How To Attain Enlightenment; the vision of non-duality.

One thing I admire about Ramana was his refusal, unlike the modern teachers, to reinvent the wheel. It shows his lack of egoism. Based on his experience, he knew the difference between the Self and the objects appearing in it (the seen) but he did not feel compelled to cook up some fancy personal teaching on the subject.

Why? Because no fancy, modern teaching is required.
Enlightenment is a very simple understanding of the Self and its relationship to experience, the forms. In a nutshell it is the understanding that while the forms depend on the Self, the Self does not depend on the forms. This freedom from experience is called moksha, liberation. This wisdom has been clearly stated long before Ramana came on the scene and needs no interpretation or new terminology.

So the ?removal? that Ramana talks about is only in terms of knowledge. He often uses another metaphor which he borrowed from Vedanta, the snake and the rope. In the twilight a weary thirsty traveler mistook the well rope attached to a bucket for a snake and recoiled in fear. When he got his bearings and his fear subsided he realized that the snake was actually only the rope. There was no reason to take a stick and beat the snake to death (which is equivalent to trying to destroy the mind) because the snake was only a misperception. When he calmed down and regained his wits (did some sadhana) he inquired into the snake and realized that it was just a rope. And in that realization the snake was ?removed.?

[Rob]

Oorspronkelijk geplaatst door Gargamel

Wat ben ik?

Advaita Vedanta geeft antwoord op de aloude filosofische vraag: Wat ben ik?

Mooi bericht, Renoir.

Alles wat er staat is op verschillende manieren hier wel aan bod geweest, maar gefragmenteerd. Het is mooi om het eens goed op een rijtje te zien staan.

[Maria]

Ja, vind ik ook.

[Rennie]

Het is handig inderdaad als het summier ergens wat bij elkaar komt.

Brahman en individu

Het centrale thema van de Upanishads is Brahman, ook wel paramātman genoemd. Alles is bewustzijn en dat is Brahman. Brahman is onbegrensd bewustzijn en daarom ? vanwege het onbegrensde karakter - is Brahman niet te beschrijven of te begrijpen, want elke beschrijving zou een beperking betekenen.

Dit kun je als volgt begrijpen: als Brahman 'dit' is, dan is Brahman niet 'dat'. En daarmee zou Brahman beperkt zijn.

Brahman is een bewust principe. Het woord voor bewust principe in het Sanskriet is caitanyam. De oorspronkelijke zin die Brahman definieert komt uitde Taittirīya Upanishad (II.1ii) en luidt: satyam j?ānam anantam Brahma wat vertaald kan worden met: 'Brahman is bestaan-bewustzijn-grenzeloosheid'.

De drie-eenheid 'bestaan, bewustzijn en grenzeloosheid' vind je ook vaak onder de naam: 'kennis-bewustzijn-geluk'. Dat zijn geen apart bestaande entiteiten, maar het zijn drie woorden die elk de aard van hetzelfde ding aangeven.

? Het woord satyam wordt gedefinieerd als dat wat eeuwig is en een onafhankelijk bestaan heeft.
? Het woord j?ānam betekent in deze context bewustzijn.
? Het woord anantam betekent oneindigheid, grenzeloosheid, eeuwig.

Oneindigheid geeft niet alleen aan wat oneindig is in termen van ruimte, maar ook in termen van tijd en bestaan. Brahman wordt ook wel gedefinieerd als saccidānanda, een samengesteld woord dat bestaat uit:
? sat, wat het equivalent is van satyam,
? cit, wat het equivalent is van j?ānam, en
? ānanda, wat het equivalent is van anantam. Brahman en het individuele zelf zijn niet gescheiden

Er zijn verschillende passages in de Upanishads die Brahman, het allesdoordringende bewustzijn, uitleggen zoals dit gekend kan worden door het intellect of de geest.

De Upanishads geven ook duidelijk aan dat Brahman niet alleen non-duaal is (advayam) maar ook onscheidbaar (zonder onderdelen, nirvikalpam). Daarom zegt de Advaita Vedānta dat de ātman in jou, in mij, in andere mensen, in dieren, vogels, insecten, planten en feitelijk in alle levende wezens, of zij nu deze wereld of andere werelden bevolken, dus zelfs de ātmas in goden (devas) en in demonen (asuras) één en hetzelfde wezen is.

Brahman en ātman zijn niet verschillend. Het zijn gewoon twee woorden voor hetzelfde wezen. Er bestaat uitsluitend één ongebroken, onverdeeld en alles doordringend bewustzijn (akhanda caitanyam of Brahma caitanyam).

Wanneer de focus van het onderwijs op het allesdoordringende aspect gericht is, dan wordt er in het algemeen aan Brahman gerefereerd. Als de focus gericht is op het originele bewustzijn dat in de jivātman beschikbaar is, dan wordt er in het algemeen gerefereerd aan ātman. Wanneer de focus op de bron van het gereflecteerde bewustzijn (cidabhasa) ligt, wordt er gerefereerd aan sākshi.

Het is hetzelfde allesdoordringende bewustzijn waarvan de jivātman voorzien is. En dit is het dat opgeroepen wordt als het onveranderlijke, constante ik, door een prathyabhinja vritti (het proces van het verbinden van een voorbije conditie van de geest met de huidige conditie).

Als de geest van een jivātman gereflecteerd wordt in het 'domein' van het allesdoordringende bewustzijn, dan treden er reflecties van bewustzijn in de geest op. Net zoals een spiegel de mogelijkheid heeft om zonlicht te ontvangen en te reflecteren, zo heeft de geest de mogelijkheid om bewustzijn te ontvangen en te reflecteren, wat bijv. andere objecten zoals tafels niet hebben. Het gereflecteerde bewustzijn wordt cidabhasa genoemd in het Sanskriet.

Zonder het gereflecteerde bewustzijn kan de geest geen objecten waarnemen, kan de geest niet kennen, niet denken, niet reageren, niet herinneren en niet fantaseren. De eigenschappen van verschillende geesten verschillen. Sommige zijn vrolijk, sommige knorrig. Sommige zijn intelligent, sommige zijn mat en saai.

Ter vergelijking: een stoffige spiegel zal een gedimde weerspiegeling geven in een donkere kamer en een schone spiegel zal een heldere weerspiegeling geven. Op zijn beurt zal de geest het geleende bewustzijn weer uitlenen aan de zintuigen en het lichaam. Op die manier worden de geest, de zintuigen en het lichaam bewust. Het is de geest met cidabhasa (samen ahamkāra genoemd) die zich manifesteert als het veranderlijke 'ik?.

Bron

[Rennie]

Bevrijding is geen gebeurtenis in de tijd; het is zelf-herkenning
Moksha is geen nieuwe staat of een gebeurtenis. Deoneindige Brahman zijn is je ware en eeuwige natuur. Het idee dat je een apart en beperkt individu bent die gebonden is aan saṃsāra (geboorte en dood), is slechts onwetendheid in de geest, een vals idee. Op het moment dat de kennis ?Ik ben Brahman? bij je doordringt, ontdek je je ware eeuwige natuur. Het enige wat er dan gebeurt, is de vernietiging van de onwetendheid in je geest. Moksha is slechts de erkenning van je ware natuur. Je ware natuur is de natuur van Brahman: absolute kennis, bewustzijn en oneindigheid.

Shankara zegt in de Brahmasutra bhasyam:

...want omdat Brahman het Zelf van iemand is, is het niet iets wat door die
persoon verkregen moet worden.

Kortom het verrijkt je niet en het is nimmer de bedoeling dat er iets aan je wordt toegevoegd of verbeterd. Het gaat altijd om verliezen, om kwijt raken om minder worden.

[Rennie]

Nog een deel.

Moksha - bevrijding

Volgens de Advaita Vedānta is er maar één echt doel in elk menselijk leven, en dat is om zich te identificeren met Brahman. Dat wil zeggen om het 'ik' als het ware uit het lichaam-geest-ego te halen en in Brahman, het originele zuivere bewustzijn (bestaan-bewustzijn-oneindigheid), onder te brengen.
Op macro kosmisch niveau kan men twee delen onderscheiden. Het ware of werkelijke deel en het onware of onwerkelijke deel.

1. Isvara staat voor het originele bewustzijn. Dat is het ware deel.
2. Het onware deel, wat mithyā oftewel illusie is, bestaat uit twee delen:
- māyā, het reflecterende medium en
- cidabhasa, het gereflecteerde bewustzijn.
Ook op micro kosmisch niveau kan men twee delen onderscheiden.
1. De jivātma staat voor het originele bewustzijn, het
ware deel.
2. Het onware deel (mithyā) bestaat ook weer uit twee
delen:
- het lichaam-geestcomplex, wat het reflecterende medium is en
- het gereflecteerde bewustzijn.

Ten gevolge van onnozelheid (onwetendheid, onjuiste kennis) die door māyā veroorzaakt wordt, beschouwen wij - de jivātmas - onszelf als individuen met beperkingen. Door deze onwaarheid als waarheid te beschouwen, hebben we de onware delen van onszelf gepromoveerd tot een hogere graad van werkelijkheid.

Wanneer we de 'onware delen' van Isvara en onszelf naar een lagere graad van werkelijkheid degraderen, en daarbij de identiteit erkennen en herkennen van de ware delen, wat de identiteit is van het originele en onbeperkte bewustzijn dat in ons beschikbaar is, dan erkennen en herkennen we onze ware natuur als Brahman. Onze ware natuur is absoluut bestaan-bewustzijn-oneindigheid.

De erkenning dat er geen verschil is tussen onze ware natuur en de natuur van Brahman, wordt jivabrahmaikyam genoemd.
Zinnen in de shāstras die jivabrahmaikyam (het individu en het absolute zijn één) onthullen, worden mahāvākyas genoemd. Er zijn talloze mahāvākyas in de Upanishads. Vier ervan, uit de vier verschillende Veda's, zijn beroemd:
1. tat tvam asi - Dat zijt gij (Chandogya Upanishad, Sama Veda)
2. aham brahma asmi - ik ben Brahman (Brhdaranyaka Upanishad, Yajur Veda)
3. ayam ātma brahma - deze ātman is Brahman (Māṇḑūkya Upanishad, Atharva Veda)
4. praj?am brahma - bewustzijn is Brahman (Aitereya Upanishad, Rig Veda)

Bevrijding
De mahāvākyas geven aan dat er maar één realiteit is die Brahman genoemd wordt, en dat het individu daar niet van verschilt. Al het andere is illusie, mithyā, schijn. Dit betekent dat de hele wereld van objecten en ook je eigen lichaam-geestcomplex, allemaal schijn is dat de illusie van echt en waar en werkelijkheid opwekt.

Bevrijding van wensen en verlangens en daarmee bevrijding uit het rad van wedergeboortes wordt moksha genoemd. De kennis die in de mahāvākyas opgesloten ligt, kan dit bewerkstelligen. Moksha is eigenlijk bevrijd zijn van onjuiste kennis. Die onjuiste kennis is de overtuiging dat het individu een wezen met beperkingen is. Bevrijding van die overtuiging heeft oneindig geluk en tevredenheid tot gevolg. De mens die deze kennis realiseert, wordt een jivanmukta of een j?āni genoemd.

Voor moksha is het niet nodig om je uit het wereldse leven terug te trekken, zoals soms gedacht wordt. Je hoeft geen sannyasin (monnik) te worden en je hoeft je niet in het woud of in een klooster terug te trekken om de staat van een jivanmukta te bereiken.
Er is wel een zekere mate van voorbereiding of zuivering nodig. Je zult moeten werken aan mentale zuiverheid, kalmte van geest en concentratie. De methodes hiervoor worden sādhanās (spirituele oefeningen) genoemd. En je zult wat tijd moeten vrijmaken om de Upanishads te bestuderen onder leiding van een competente leraar (guru).

Bron

[Nadje]

Pratyabhinja, die een constant ik oproept, wordt ook gezien als we verschillende fases in ons leven verbinden. Ons lichaam en onze geest zijn veranderlijke entiteiten. Als je jong bent, ben je sterk en gezond en kun je een hardloopwedstrijd winnen. Als je oud bent, kun je misschien niet eens gewoon lopen zonder stok. Op jonge leeftijd kun je de Bhagavad Gita en de Upanishads helemaal uit je hoofd reciteren. Als je oud bent, kun je je niet eens meer de naam van je beste vriend herinneren. Tijdens je jeugd ben je arrogant. Naarmate je ouder wordt, word je nederig. Als je bijvoorbeeld zegt: 'Ik, die eens de hele Bhagavad Gita uit m'n hoofd kon reciteren, kan nu nog niet eens een enkele regel onthouden', dan wordt het constante ik, het onveranderlijke bewustzijn, de ātman, opgeroepen.

Mag ik hier een vraag over stellen? Want dit stukje begrijp ik dus niet. Waarin zit hier dan de constante ik, of het onveranderlijke bewustzijn? Toch niet in die overtuigingen?

[Rennie]

Oorspronkelijk geplaatst door Nadje

Mag ik hier een vraag over stellen? Want dit stukje begrijp ik dus niet. Waarin zit hier dan de constante ik, of het onveranderlijke bewustzijn? Toch niet in die overtuigingen?

Je kunt dit stukje niet los zien van de daaraan voorafgaande uitleg.

Onderzoek wijst uit dat er geen constante 'ik' is maar een veranderlijke.

De schrijver noemt Bewustzijn soms het constante of onveranderlijke 'ik' en dat komt de helderheid niet bepaald ten goede.

[Nadje]

Oorspronkelijk geplaatst door Renoir

Je kunt dit stukje niet los zien van de daaraan voorafgaande uitleg.

Onderzoek wijst uit dat er geen constante 'ik' is maar een veranderlijke.

De schrijver noemt Bewustzijn soms het constante of onveranderlijke 'ik' en dat komt de helderheid niet bepaald ten goede.

Bewustzijn het constante of onveranderlijke ik noemen, is niet zo'n probleem. Dat snap ik nog wel. Maar als verwijzing naar diepgewortelde conditioneringen? Dan haak ik af, vrees ik.